İsviçre Frangı Euro Karşısında Hiç Olmadığı Kadar Güçlü

İsviçre Frangı Euro Karşısında Hiç Olmadığı Kadar Güçlü. Bu Durum İsviçre Ekonomisini Nasıl Etkiliyor?

1 Euro, 20 yıl önce, 1,48 franka mal oluyordu. 1 euro şimdi ise sadece 96 İsviçre kuruşu değerinde. Ekonomi Editörleri bu durumun İsviçre’de yaşayan halk için ne anlama geldiğini inceledi.

Euro, İsviçre frangı karşısında rekor bir düşüş yaşadı. 15 Ağustos’ta bir euro sadece 0.9617 frank değerindeydi. Şimdi bile, oran hala 0,97 frankın altında bulunuyor.

Euro, İsviçre Ulusal Bankası‘nın minimum euro döviz kurunu kaldırdığı 2015’te bir günde zayıfladı. Ancak bu durum sadece kısa bir süre düşüşe neden oldu.

AB 1 Ocak 2002’de euroyu piyasaya sürdüğünde döviz kuru 1,48 CHF idi. Daha sonra 1.60 frankın üzerine çıktı.  Ancak şu anda 1 Euro 1 Frankın altında seyrediyor. İsviçre Merkez Bankası şimdi müdahale etmek zorunda mı? İşte En önemli sorular ve cevaplar.

Frank neden bu kadar güçlü ve euro neden bu kadar zayıf?

Döviz tüccarlarına göre bunun birkaç nedeni var: Ukrayna’daki savaş, Avrupa Merkez Bankası’nın düşük faiz oranları, Avrupa’daki enerji krizi ve İsviçre’deki nispeten Avrupa‘ya göre düşük enflasyon oranı. Almanya‘da Temmuz ayı sonunda enflasyon geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7,5 olarak gerçekleşti.

İsviçre Halkı için ne anlama geliyor?

Maaşlarını İsviçre Frangı olarak alan herkes, euro ülkelerinde tatile gittiğinde zayıf euro avantajından yararlanıyor. Euro bölgesinde alışveriş de artık daha ucuz. Ancak Avrupa’daki yüksek enflasyon yine de kur avantajının bir kısmını ortadan kaldırıyor.

Tatillerini genellikle Türkiye’de yapmayı tercih eden İsviçre’de yaşayan Türklerin büyük bir bölümü de bu avantajdan yararlanıyor. İsviçre Frangı TL karşısında şu anda 19 TL’nin üzerine çıkmış durumda ve bu yükselişin devam etmesi bekleniyor.

Yurtdışından Türkiye’ye Tatile Gelen Türkler

Türkiye’deki aşırı yüksek enflasyon oranı, Yurtdışından Türkiye’ye gelen Türklerin alım gücünü de aslında olumsuz etkiliyor olabilir. Çünkü Türkiye’de yüksek enflasyon bir yandan da yüksek enflasyon manipülasyonuna sebep oluyor.

Örneğin bir ev satın almak istediğinizde satıcı artık elde ettiği kara değil, sattığı parayla yeni bir ev alıp alamayacağına bakıyor. Yükselen dolar kuru nedeniyle inşaat sektörü ileriye yönelik maliyet hesabı yapmakta zorlanıyor. Türkiye’de ev fiyatları artık aylık, haftalık ve hatta yer yer günlük artış kaydediyor.

Bu durum satıcıları sürekli olarak fiyatları daha yukarıda test etmeye, sürekli daha yüksek fiyata satış yapmayı denemeye itiyor. Bu fiyat yükseltme denemeleriyle gerçekleşen manipüle edilmiş rakamlar, emlak piyasasında çığ gibi büyüyen ve aslında gerçeği yansıtmayan fiyatların oluşmasına neden oluyor.

Aslında Türkiye’de şu anda bu durum yalnızca ev piyasasında değil, hemen hemen bütün sektörlerde söz konusu. Tüm piyasa, yükselen maliyetleri öne sürerek fiyatları daha da katlıyor ve enflasyon yükünü bir başkasının sırtına yüklemeye çalışıyor. Bu, sürekli artan bir fiyat artışı döngüsüne neden olurken, enflasyonun ateşini daha da yükseltiyor.

Zayıf euro İsviçre’de enflasyonun düşmesine yardımcı oluyor mu?

Uzmanlar bu soruyu evet diyerek yanıtlıyor. İsviçre ithalatının yaklaşık üçte ikisi AB ülkelerinden gerçekleştiği için, İsviçre açısından bu durum bir avantaja dönüşüyor. Şirketler para birimi avantajını müşterilerine aktardıkları sürece, tüketiciler de bu avantajdan yararlanabiliyor.

Euro-Frank Karşısında daha da zayıflayacak mı?

Geissbühler, “Tamamen mümkün” diyor. Enflasyon muhtemelen gelecek yıl düşecek, ancak Avrupa’da enflasyon İsviçre’ye göre daha yüksek kalmaya devam edecek. İsviçre Frangı bu sayede güçlü kalmaya devam edecek.

Corona, Ukrayna, enerji kıtlığı gibi kriz zamanlarında İsviçre Frangı güvenli bir liman olarak kabul edildiğinden talep de yükseliyor.

Euro’nun zayıflığı İsviçre şirketleri için ne anlama geliyor?

Geissbühler’e göre, İsviçre’de mal üreten ve Avrupa’ya ihraç eden şirketler euronun zayıflığından muzdarip. Diğer Avrupa ülkelerinde enflasyon İsviçre’den daha yüksek olduğu için bu şirketlerin üretim maliyetlerini yükseltebilir.

Ekonomi Bu Durumdan Nasıl Etkilenmiyor?

Euro’nun zayıflığı öncelikle Avrupa’ya ihracat yapan İsviçreli KOBİ’ler için bir sorun durumunda. Buna rağmen, ekonomi şu ana kadar neredeyse hiç isyan etmedi.

Uzmanlara göre bunun bir nedeni, frangın tek taraflı gücünden değil, euronun zayıflığından kaynaklanıyor. Çünkü dolar frank karşısında değer kazandı. Ağırlıklı olarak ABD’ye ihracat yapan firmalar bundan faydalanıyor.

Merkez Bankası Duruma Müdahale Eder mi?

Bu durum tartışmalı. Euro’nun değeri düşmeye devam ederse, Merkez Bankası frangı zayıflatmak için euro satın alabilir. Euro bölgesindeki enflasyon yeniden keskin bir şekilde düşerse, döviz alımları da bir başka sorun haline gelebilir.

Merkez Bankası kilit faiz oranını yükseltirse?

Merkez Bankası’nın Eylül ayında faiz oranlarını 0,5 puan artırmasını bekliyor. Avrupa Merkez Bankası’ndaki faiz artırımının İsviçre’dekinden daha düşük olduğu ortaya çıkarsa, İsviçre frangı muhtemelen daha fazla değer kazanacaktır. Ardından, Merkez Bankası’nın müdahale etmesi ve frangı zayıflatması üzerindeki baskısı artacaktır.