İsviçre’de Politik Sistem Nasıl İşliyor?

İsviçre’de Politik Sistem Nasıl İşliyor?: Kantonlar ve belediyeler geniş ve bağımsız bir alana sahiptirler ve yönetim biçimi federalizmdir.

İsviçre’de siyasi güç, üç farklı unsur üzerinde dağıtılmıştır. Bu unsurlar, Federal Devlet yapısı, Kanton Yönetimleri ve belediyelerden oluşur.

İsviçre Federal Devleti

İsviçre Federal Devleti 1848 yılında kurulmuştur. Başkenti Bern’dir.

İsviçre’de etnik köken, dil birliği veya dini açıdan birlik yoktur.

Farklı kökenlerden gelmiş olan ve yer yer farklı kültürlerden gelen insanlar gönüllü olarak bu ülkede bir araya gelmiştir.

İsviçre’de halkın idaresiyle oluşan bir ulustan bahsetmek mümkündür. İsviçre uluslararası siyasette ise kendisini tarafsız bir ülke olarak tanımlamaktadır.

Federalizm Nasıl İşler?

İsviçre’de 26 kanton yönetimi ve 2 bin civarında belediye yönetimi yer almaktadır. Her Kanton yönetiminin kendi anayasası ve hükümeti, parlamentosu ve mahkemeleri bulunmaktadır. 

Bu nedenle bazı uygulamalar ve alınan kararlarda farklılıklar görülebilmektedir. Örneğin, Corona tedbir kararlarının uygulanması sırasında, Federal konseyin ülke çapında uygulamaya koyduğu kararlar kanton yönetimleri ile istişare edilerek belirlenmiştir ve bazı kanton yönetimleri ek tedbir kararları alarak uygulamıştır.

Bir çok kamu hizmeti, kanton ve belediyelerin sorumluluğu altındadır. Örneğin okul sistemi kantonlara göre farklılıklar göstermektedir.

Federal yasa ve kararlar tüm İsviçre için geçerli olsa da, kanton yönetimlerinin, kendi sınırları içinde geçerli olan yasaları bulunmaktadır.

Belediyeler de kendi kanunlarını çıkarabilme hak ve yetkisine sahiptir. Kantonlar, belediyeler ve federal hükümet görevini yerine getirebilmek için vatandaşlardan vergi toplama yetkisine sahiptir.

Güçler Ayrılığı

İktidarın tek elde toplanmasını engellemek için devlet erki İsviçre’de ve kantonlarda birbirinden bağımsız üç kola bölünmüştür: Yasama (yasama gücü), yürütme (yasayı yürütme gücü), yargı ( yargı gücü).

Aynı zamanda belediyeler de bir yasama gücüne (Belediye Meclisi ve Parlemento (Gemeindeversammlung, Parlement), bir yürütme gücüne (Belediye Konseyi veya Belediye Meclisi, Stadtrat, Gemeinderat) sahiptir.

Federal düzeyde yasama erki iki meclisten oluşur: Ulusal Meclis ve Kantonlar Meclisi (Nationalrat – Ständerat).

Ulusal Hükümet, yani Federal Konsey 7 üyeden oluşur ve almanca adıyla Bundesrat olarak bilinir. Ulusal çapta da bazı mahkemeler bulunmaktadır.

Kanton mahkemelerinin aldığı kararlar, İsviçre’de en yüksek yargı organı olarak kabul edilen Federal Mahkemeye temyiz talebi ile taşınabilir.

Demokratik Haklar

İsviçre vatandaşları seçme ve seçilme hakkına sahiptir.

Ayıca vatandaşlar belediye, kanton ve federal düzeyde politik konular üzerine referandum yoluyla karar verebilir. Ancak belirli bir konuda referandum düzenlenebilmesi belli şartlara bağlanmıştır.

İsviçre’de belli bir kanunda referandum yapılabilmesi için ciddi bir destek ve çok sayıda imza desteğinin sağlanması gerekir.

Yeni bir yasa, resmi gazetede yayınlandıktan sonraki ilk 100 gün içerisinde, söz konusu yasa hakkında 50 bin imza toplanması durumunda bu yasa değişikliği halk oylamasına sunulabilmektedir.

Referandum sonucunda, İsviçre genelinde %50‘nin üzerinde “Hayır“ oyu çıkması durumunda ise yasa değişikliği engellenmiş sayılır.

Federal Parlamento tarafından kabul edilen bütün Anayasa değişiklikleri halk oylamasına sunulmak zorundadır. Ancak Parlamento tarafından yapılan yasa değişikliği ve kararlarda böyle bir zorunluluk bulunmamaktadır.

Halk yeni bir yasa çıkarmak veya bir yasa üzerinde değişiklik yapmak istediğinde ise, 18 ay içerisinde oy hakkına sahip 100 bin kişinin imzası gerekmektedir.

Referandum sonucu çıkacak olan herhangi bir kararın sadece seçmenler tarafından değil, aynı zamanda kantonların çoğunluğu tarafından da kabul edilmesi zorunludur.

İsviçre vatandaşı olmayan yabancılar da politik taleplerini yetkililere dilekçelerle yöneltebilirler.

Temel Haklar

İsviçre’de en yüksek temel hukuki ilkeler, İsviçre Federal Anayasası’nda (Bundesverfassung) yazılıdır.

Federal Anayasanın önemli bir parçası olan temel haklar, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (EMRK) normlarına dayanır.

Bu haklar, insani varoluşu (örneğin yaşam hakkı, acil durumlarda yardım hakkı) güvence altına alarak, bireyleri tek tek devlet gücüne ya da grupları çoğunluğa karşı korur.

Bu haklar bireylerin köken, ırk, din, cinsiyet ya da cinsel yönelimlerinden dolayı ayrımcılığa uğramamasını güvence altına alır.

Ayrıca bazı kantonlarda ırk ayrımcılığına maruz kalanlar ücretsiz olarak destek ve danışmanlık hizmeti alabilirler. İsviçre’de din, ifade ve basın özgürlüğü vardır.