İsviçre’deki Yaşama ilk Bakış: Eğitim ve İş

20 Haziran 2021

0 43 5 dakika okuma süresi

İsviçre’deki Yaşama ilk Bakış: Başarıya ulaştıran köprü, Eğitim ve iş. İsviçre’de zorunlu okul eğitimin- den sonra vasıflı bir meslek eğitimi

Değerli haberisvicre.com takipçileri. Yeni başlattığımız ve bir dizi makale şeklinde paylaşacağımız bu yazı dizisinde, İsviçre’yi tanımak, İsviçre’deki yaşama dair daha fazla bilgi edinmek amacıyla hazırlanmış ön bilgilere yer vereceğiz. Bu bilgiler özellikle İsviçre’ye yeni yerleşmiş veya sonradan gelmiş olanlar için veya da gelmeyi düşünenler için ülkenin özelliklerini ve yapısını anlamak adına oldukça faydalı bilgiler yer almaktadır.

Hatta zaman zaman, İsviçre’de onlarca yıldır yaşayanlar için bile ilgi çekici bilgileri bu dizi makalelerle sizlere sunmaya çalışacağız.

Bu makalelerde, İsviçre Federal Göç Dairesi tarafından hazırlanmış olan bilgileri okuyarak, her makalemizde İsviçre hakkında farklı bir takım konular hakkında bir fikir edinebilmeniz mümkün olurken, aynı zamanda aldığınız bilgilerin İsviçre devleti tarafından hazırlanmış doğru bilgilerden oluştuğunu da özellikle belirtmek isteriz.

Bu bilgileri okurken, belki de zaman zaman, önceden zaten bildiğiniz bazı hususlara daha farklı bir açıdan bakabilmeniz mümkün olabilecektir. Özellikle İsviçre’ye entegre olabilme konusunda rehber niteliğinde olabilecek, çok farklı konulardaki bu bilgileri keyifle okuyacağınızı umuyoruz.

İsviçre’deki Yaşam Yazı dizisi 3. Bölüm: Başarıya ulaştıran köprü, Eğitim ve iş. İsviçre’de zorunlu okul eğitiminden sonra vasıflı bir meslek eğitimi yaygındır.

İsviçre’de gençlerin yaklaşık yüzde 90’ı mesleki ya da akademik bir öğrenime girerek diploma almaktadır. Bu sayede iş piyasasındaki şansları ve daha sonra geçimlerini sağlama konusundaki esneklikleri artar.

Tahsil görmek ve çalışmak, İsviçre’de büyük önem verilen değerlerdendir. İsviçre’de, tüm çocuklar ve gençler ve tabii ki yetişkinler de mesleki gelişmelerinde yeteneklerine uygun bir şekilde desteklenir.

Doğumdan itibaren destek

Çocuklar için dil gelişimi çok önemlidir. Erken desteklenmeleri, fırsat eşitliğine büyük bir katkı sağlar. Çocuğunuzun okul öncesi dönemde ülkenin dilini öğrenmesi için çok sayıda imkân vardır. Örneğin “Kinderkrippen” (okul öncesi yaşlardaki çocukların sabahtan akşama kadar bakıldığı kurum) ve “Spielgruppen” (bu kurumlarda okul öncesi yaşlardaki çocuklarla günde birkaç saat ilgilenilerek kendilerine oyun rehberliği yapılır).

Çocuğunuzun zorunlu okul öğreniminden önceki geçici eğitimini üstlenen bu kamusal ya da özel kuruluşların daha sonraki dönemde de okulu tamamlayıcı görevleri vardır (öğle teneffüsü yemekleri ve ödev yardımı gibi).

Bu kuruluşların verdiği hizmetler her ailenin yararınadır. Hizmetler çoğunlukla ücretlidir ve anne babalar tarafından ödenmek zorundadır. Ancak, ücret tarifelerinin anne ve babanın gelir düzeyine göre kademelendirildiğini belirtmek gerekir.

Anaokulu, Okula Hazırlar

Kantonuna bağlı olmak üzere, kural gereği çocuklar dört yaşından itibaren ana okuluna alınırlar. Halka açık ana okuluna katılmak ücretsizdir. Hemen hemen bütün kantonlarda anaokulu, zorunlu eğitimin bir parçasıdır.

Gönüllülük prensibinin geçerli olduğu birkaç kantonda ise bu kural yine takip edilir ve neredeyse bütün çocuklar anaokuluna giderler. Bu hizmetten yararlanmanız çocuğunuz için önemlidir. Çocuğunuzun başka çocuklarla ilişki kurması, dilbilgisi ve sosyal yeteneklerinin gelişmesine yardımcı olur. Çocuğunuzun dil bilgisi becerileri için onunla evde kendi ana dilinizde konuşmaya devam etmeniz ayrıca önem taşır.

İsviçre'deki Yaşam, Eğitim ve İş

Okul sistemine ilişkin ayrıntılı bilgiler
Çocuğunuz okul çağına geldiğinde, bağlı bulunduğunuz belediye, çocuğunuzun adresinize yakın okullardan hangisine gideceğini belirler ve anne babalara ilk okul gününün hangi tarihte olduğunu ve o gün çocuklarını hangi saatte nereye bırakacaklarını bildirir.

İsviçre’de yaşayan tüm çocuklar zorunlu okul eğitimine katılırlar. Devlet okulları çocuklara dokuz yıllık bir öğrenimi kapsayan ücretsiz ve çok nitelikli bir okul eğitimi sunar.

Zorunlu eğitim ilkokul ve ortaokul olmak üzere ikiye ayrılır: ilkokul, iki yıllık anaokuluna ek olarak altı yıl sürer. Bunu, öğrencilerin dersler için gruplara ayrıldıkları üç yıllık ortaokul izler. İsviçre’de öğrenim ve eğitimden en başta kantonlar sorumludur. Kantonlarda uygulanan öğrenim sistemleri arasında ufak tefek farklılıklar vardır. Bu nedenle, oturduğunuz beldedeki durum hakkında erkenden bilgi edinmeniz tavsiye olunur.

Ek geliştirme programları

Özel gelişim desteğinden yararlandırılmaları gerekli görülen öğrencilere zorunlu okul öğrenimi çerçevesinde ücretsiz destek verilir. Okulda konuşulan dili yeterince bilmeyen çocuklar için de özel geliştirme programları vardır.

Okul dışında ayrıca çocukların ana dilinde verilen ders programları da sunulmaktadır. Örneğin çocuğunuzun bulunduğu okula ya da Türk derneklerine ve benzeri kuruluşlara başvurup “Ana dil ve kültür” (“Heimatliche Sprache und Kultur”) başlıklı ders programları hakkında bilgi alabilirsiniz.

Anne babalar olmadan olmaz

Yuva ve okullarda belli aralıklarla veli toplantıları düzenlenmektedir. Anne babalardan, çocukları ve mevcut öğrenim olanakları konusunda öğretmenlerle görüşme imkânından yararlanmaları beklenir. Eğer yerel dili yeterince anlamıyorsanız, kültürler arası çevirmenlik hizmetlerinden yararlanmak istediğinizi belirtiniz.

Zorunlu okul öğreniminden sonra

Sekundarstufe II (ortaöğrenim) diploması, çocuğunuzun mesleki ve sosyal geleceği için son derece önemlidir. İş hayatına girmek isteyen gençlerin, belirli bir meslekte eğitim görmek, yani meslek eğitim yerleri bulunan bir işletmede “mesleki temel eğitim” (berufliche Grundbildung) almak ya da ileri öğrenim sunan bir okula (örn. “Fachmittelschule” [meslek lisesi] veya “Gymnasium” [lise]) kaydolmak üzere iki ayrı seçeneği vardır.

BUNDESRAT

Kendi yeteneklerine göre hangi mesleği istediklerine dair öğrenim yolu kararını öğrenciler anne babaları ve öğretmenleri ile birlikte daha Sekundarstufe I kademesinin sonuna doğru (8. sınıftan itibaren) verirler. Meslek danışma kuruluşları ve bilgilendirme merkezleri size ve çocuğunuza meslek seçiminde yardımcı olurlar.

İsviçre’de mesleki eğitim önemli bir rol oynar
İsviçre’de gençlerin yaklaşık üçte ikisi zorunlu öğrenimden sonra mesleki temel eğitime girer. Bu öğrenim cinsi, işyerinde bir mesleği pratikte öğrenmeyi ve okul tipi ders öğretimini bir araya getirir. Mesleki eğitimlerin çoğu iki ile dört yıl arasıdır.

Başarılı ve çalışkan gençler ayrıca Berufsmaturität (“meslek olgunluğu öğrenimi”) derecesini kazanabilirler. Bu diploma, meslek yüksekokullarına ya da kazanılması gereken bir ek sınavla üniversitelere giriş yolunu açar.

Zorunlu okul öğreniminden sonra bir meslek eğitim yeri Meslek eğitim yeri aramaya çok erkenden (zorunlu okulu tamamlamadan en geç bir yıl önce) başlanmalıdır. Bazı gençler kendilerine göre bir mesleki eğitim yeri bulmayabilirler. Böyle bir durumda bir köprü programa girebilirsiniz. Uygun programlar hakkında bilgi edinmek için bulunduğunuz okula veya meslek danışma merkezine başvurabilirsiniz.

Yükseköğrenim ve akademik ileri eğitim
İsviçre’deki yüksekokullar, üniversite ve meslek yüksekokulu (örn. pedagojik, sosyal ya da teknik meslek yüksekokulları) olmak üzere ikiye ayrılır. Yükseköğrenim için yüksekokul cinsine ve öğretim kurumuna bağlı olarak genellikle lise diploması (gymnasiale Maturität) veya özel meslek eğitim diploması (Berufsmaturität) sahibi olunması gerekir.

Çalışmanın önemi

İsviçre’de öteden beri büyük önem verilen çalışkanlık ve ekonomik bağımsızlık, bireyin topluma uyum sağlayabilmesinin ön koşullarından biridir. Bir kişinin bir işte çalışıp para kazanıyor olması, günlük yaşam için gereken maddi geçim kaynağına sahip olmanın yanında, çoğu kişi için güçlü bir öz değer duygusunun ve sosyal itibarın da temelini oluşturmaktadır.

İsviçre’de liberal bir iş hukuku geçerlidir
İşveren ile çalışanı arasındaki hak ve yükümlülükler yazılı bir iş akdinde belirlenir. Bu iş akdinde mesai saatleri, deneme süresi, ücret, feshi ihbar süreleri ve yıllık izinler gibi en önemli hususlar düzenlenir. Bazı meslek dalları genel kurallara tabidir (toplu iş sözleşmesi). İsviçre’de ortalama olarak haftada 42 saat çalışılır.

Ancak sektöre bağlı olarak mesai saatleri 50 saate (yasal azami mesai süresi) kadar çıkabilir. İşverenle anlaştığınız ücret brüttür. Bu ücretten zorunlu sosyal sigorta primleri kesilir. İsviçre yasalarında asgari ücret düzenlemesi yoktur. Ancak pek çok işkolunda, işveren federasyonları ile sendikaların toplu iş sözleşmelerinde anlaşmış oldukları asgari ücretler geçerlidir.

Yurtdışı diplomalarının İsviçre’de tanınması
İsviçre’de işverenler, resmi dairelerce genel kabul gören diploma/sertifika ve bonservislere büyük değer verirler. Başka ülkelerde edinilmiş meslek öğrenimlerini ya da mesleki deneyimleri eşdeğerlik bakımından değerlendirmekle görevli olan çeşitli irtibat kurumları vardır. Bunlar sizi gerekli işlemler hakkında bilgilendirirler.

Kaçak iş, tüm topluma zarar verir
Bir işle para kazanıldığı halde sosyal sigorta primlerini ve vergileri ödememek kaçak çalışmak demektir. Kaçak çalışmak da kaçak çalıştırmak da hem çalışanın hem işverenin cezalandırılmasını gerektiren suçlardandır ve sonuçta herkesi zarara uğratır. Kaçak iş hem kişinin kendi sigorta güvencesini hem de diğer vatandaşlara sağlanan sigorta hizmetlerini tehlikeye düşürür.

İsviçre’de çalışabilmek ve burada ikamet edebilmek için hangi izinler gerekir?
İsviçre’ye Avrupa Birliği (AB) veya Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi (EFTA) ülkesi vatandaşı olarak geldiyseniz serbest dolaşım anlaşması sizin için geçerlidir. Öte yandan başka bir ülkeden gelmiş veya geçici olarak kabul edilmiş ya da göçmenlik dairesince kabul edilmiş bir sığınmacıysanız Yabancı Uyruklular ve Entegrasyon Kanunu (FNIA) veya İltica Kanunu (AsyIA) hükümleri uygulanır.

Federal Göçmenlik Bürosu SEM İsviçre iş piyasasına girme, ikamet etme veya ailenizi getirme konularında geçerli genel yasal hükümler hakkında sizi bilgilendirecektir. İzinlerin verilmesinden kantonlar sorumludur. Farklı izin türleri formalitelerine ilişkin konularda, lütfen ilgili kanton yönetiminin Göçmenlik Dairesiyle temasa geçiniz.

Post Views: 105

20 Haziran 2021

0 43 5 dakika okuma süresi